เมนู

ว่าโดยทิศ เกิดในทิศทั้ง 2 ว่าโดยโอกาส ตั้งคลุมสรีระทั้งสิ้น. ว่าโดย
ปริจเฉทเบื้องล่าง กำหนดด้วยพื้นที่ตั้งอยู่เบื้องบน กำหนดด้วยอากาศ. นี้
เป็นสภาคปริจเฉท ส่วนวิสภาคปริจเฉท เช่นกับเส้นผมนั่นแหละ.

6. มํสํ (เนื้อ)


คำว่า มํสํ คือ ชิ้นเนื้อ 900 ชิ้น. ชิ้นเนื้อแม้ทั้งปวงนั้น ว่าโดยสี
มีสีแดงเช่นกับดอกทองกวาว. ว่าโดยสัณฐาน เนื้อปลีแข้ง มีสัณฐานดังข้าว
ห่อด้วยใบตาล. เนื้อหลัง มีสัณฐานดังแผ่นตาลงบ. เนื้อสีข้างทั้ง 2 มีสัณฐาน
ดังการฉาบทาด้วยดินเหนียวบาง ๆ ในท้องยุ้งข้าว. เนื้อถันทั้ง 2 มีสัณฐาน
ดังก้อนดินเหนียวที่เขาแขวนห้อยไว้. เนื้อแขนทั้ง 2 มีสัณฐานดังหนูตัวใหญ่
ที่เขาถลกหนังทำไว้เป็นสองส่วน. เมื่อพระโยคาวจร กำหนดเนื้อชิ้นใหญ่ ๆ
อยู่อย่างนี้ แม้เนื้อชิ้นเล็ก ๆ ก็ย่อมปรากฏ. ว่าโดยทิศ เกิดในทิศทั้ง 2
ว่าโดยโอกาส ตั้งฉาบติดกระดูก 3101 ท่อน. ว่าโดยปริจเฉท เบื้องล่าง
กำหนดด้วยพื้นที่ตั้งอยู่ที่ร่างกระดูก เบื้องบนกำหนดด้วยหนัง เบื้องขวาง
กำหนดเนื้อด้วยกัน. นี้เป็นสภาคปริจเฉท ส่วนวิสภาคปริจเฉท เป็นเช่นกับ
เส้นผมนั่นแหละ.

7. นหารู (เอ็นทั้งหลาย)


คำว่า นหารู คือ เอ็น 900 เส้น ว่าโดยสี เอ็นทั้งหมดมีสีขาว.
ว่าโดยสัณฐาน มีสัณฐานต่าง ๆ จริงอยู่ เอ็นเหล่านั้น เอ็นใหญ่ ที่รึงรัด
สรีระตั้งแต่เบื้องบน แห่งคอหยั่งลงไปข้างหน้าหทัย 5 เส้น ข้างหลัง 5 เส้น
ข้างขวา 5 เส้น ข้างซ้าย 5 เส้น แม้รึงรัดมือขวา ข้างหน้ามือก็ 5 เส้น

1. พม่า - 300 ท่อนเศษ

ข้างหลังมือก็ 5 เส้น แม้ที่รึงรัดมือซ้ายก็อย่างนั้น ที่รึงรัดเท้าขวา ข้างหน้า
เท้าก็ 5 เส้น ข้างหลังก็ 5 เส้น แท้ที่รึงรัดเท้าซ้ายก็อย่างนั้น เอ็นใหญ่ 60
เส้น รึงรัดหยั่งลงตลอดกายอย่างนี้ ด้วยประการฉะนี้ จึงชื่อว่า สรีรธารกา
(ทรงไว้ซึ่งสรีระ) ท่านเรียกว่า กัณฑรา ดังนี้บ้าง เอ็นเหล่านั้นแม้ทั้งหมด
มีสัณฐานดังต้นคล้าอ่อน ๆ ส่วนเอ็นเหล่าอื่นที่รึงรัดส่วนนั้น ๆ อยู่ คือที่เล็ก
กว่า (สรีรธารกา) นั้น มีสัณฐานดังเชือกด้าย. เอ็นเหล่าอื่นที่เล็กกว่านั้น
มีสัณฐานดังเถากระพังโหม. เอ็นเหล่าอื่นที่เล็กกว่านั้น มีสัณฐานดังสายพิณ
ใหญ่ เอ็นเหล่าอื่นอีกมีสัณฐานดังเส้นด้ายใหญ่. เอ็นที่หลังมือ และเท้า มี
สัณฐานดังตีนนก. เอ็นที่ศีรษะมีสัณฐานดังตาข่ายคลุมหัวเด็ก. เอ็นที่หลังมี
สัณฐานดังอวนเปียกที่เขาแผ่ผึ่งแดด. เอ็นที่เหลือซึ่งไปตามอวัยวะน้อยใหญ่
นั้น ๆ มีสัณฐานดังเสื้อร่างแหที่คลุมสรีระ. ว่าโดยทิศ เอ็นเกิดในทิศทั้ง 2.
ว่าโดยโอกาสตั้งยึดกระดูกทั้งหลาย ในสรีระทั้งสิ้น. ว่าโดยปริจเฉท เบื้องต่ำ
กำหนดด้วยพื้นอันตั้งอยู่บนกระดูก 300 ท่อน เบื้องบนกำหนดด้วยประเทศที่
ตั้งอยู่จดเนื้อและหนัง เบื้องขวางกำหนดซึ่งกันและกัน. นี้เป็นสภาคปริจเฉท
ของเอ็นเหล่านั้น ส่วนวิสภาคปริจเฉท เช่นกับเส้นผมนั่นแหละ.

8. อฏฺฐี (กระดูกทั้งหลาย)


คำว่า อฏฺฐี ความว่า เว้นกระดูกฟัน 32 ซี่ กระดูกที่เหลือมี
ประมาณ 300 ท่อน คือ.
กระดูกมือ 64 ท่อน
กระดูกเท้า 64 ท่อน
กระดูกอ่อนติดเนื้อ 64 ท่อน